Beheerders van natuurgebieden met veel grondbroeders zitten geregeld met de handen in het haar. De nog niet vliegvlugge jonge vogels zijn vaak kansloos tegen vossen en andere rovers. Vooral langs de kust levert dat geregeld problemen op. In Den Helder hebben ze daar iets unieks op gevonden: een immense vogelrots. En Roots-lezers kunnen hier op zondag 26 mei ook zelf naartoe!
Oeverzwaluwen scheren over, lepelaars baden hun fraaie verenkleed aan de overkant van de plas, visdiefjes vliegen luid roepen over het water. Do van Dijck, gebiedsmanager bij Landschap Noord-Holland, kijkt door de gaten van het vogelkijkscherm aan de rand van de Balgzandpolder bij Den Helder. Hij kijkt uit op de kunstmatige vogelrots die het uitzicht domineert: “Pal naast de Balgzandpolder startte in het voorjaar van 2017 een heel bijzonder natuurontwikkelingsproject. Op het terrein van Milieupark Oost, een samenwerking tussen gemeente Den Helder en aannemingsbedrijf De Vries & van de Wiel, werd een experimentele vogelrots aangelegd. En met succes: het wemelt er nu al van de vogels!”
De vogelrots is vijf meter hoog. In de wanden broeden 150 oeverzwaluwen. Foto Paul Bohre
Vosvrij
Milieupark Oost ligt pal tegen natuurgebied de Balgzandpolder aan, op een steenworp afstand van het uitgestrekte waddengebied Balgzand. Hier is in het voor- en najaar een hoogwatervluchtplaats voor ruim 100.000 vogels. Vooral steltlopers, maar ook 1.200 lepelaars. In samenspraak met de Port of Den Helder, Landschap Noord-Holland en Milieupark Oost leverde het Milieupark een deel van zijn terrein in als uniek natuurgebied: daar prijkt nu de enorme vogelrots. Landschap Noord-Holland beheert deze bijzondere plek. Van Dijck: “Wij zijn nauw betrokken geweest bij de vernieuwde inrichting, een aanpak waarbij grond- en baggeropslag gecombineerd kon worden met de creatie van een hoge, vosvrije broedplaats voor bijvoorbeeld visdieven. Want veel jonge kustvogels in Nederland worden opgegeten door vossen en andere rovers, waardoor op het vasteland van het wad nauwelijks nog jonge vogels groot worden.”
Op het dak van de rots broeden inmiddels honderden vogels, waaronder de zeldzame dwergstern. Foto Do van Dijck
Unieke vogelrots
Vanaf het kijkscherm kijk je op het immense bouwwerk: de rots beslaat twee hectare en heeft vijf meter hoge muren, gemaakt van immobilisaat (immobilisaten zijn bouwstoffen die bestaan uit minerale reststoffen, zoals verontreinigde grond, baggerspecie of, industriële afvalstoffen, gemengd met cement of cementvervangers), opgevuld met gereinigde grond en bagger, met daarop schelpen. In de muren is nestgelegenheid gecreëerd voor oeverzwaluwen.
Er broeden niet alleen vogels op de rots, hij wordt ook gebruikt als hoogwatervluchtplaats, onder andere door 400 scholeksters. Foto iStock
Uitkijktoren op komst
De hijskranen waren nog niet weg of de vogels kwamen al op deze plek af, vervolgt Van Dijck. “De afgelopen twee jaar broedden er veel vogels op de rots: nijlgans, wilde eend en bergeend, zwartkopmeeuw, kievit en kleine plevier, noordse stern en scholekster, dwergstern, kluut, visdief en kokmeeuw. Bovendien komen er iedere dag minimaal 400 scholekster overtijen. In de muren zitten minstens 150 paar oeverzwaluwen. En belangrijker nog: we hebben heel veel vliegvlugge vogels gezien. Dit experiment is nu al geslaagd. Eigenlijk is de rots één mega-nestkast! En momenteel worden er plannen ontwikkeld voor een uitkijktoren, zodat het publiek straks ook boven op de rots kan kijken. Als alles meezit, zal deze uitkijkpost medio najaar 2019 klaar zijn. Maar tot die tijd zijn de aan- en afvliegende vogels prima vanaf het kijkscherm te zien. En rond de aangelegde plas zijn ook veel soorten te zien. Afgelopen jaar zelfs de zeldzame terekruiter!”
De plek
Je vindt het uitkijkscherm en de rots aan het begin van de Oostoeverweg, Den Helder (vanaf de rotonde op de N99 de brug over en daarna met de bocht naar links en dan aan je rechterhand).
Exclusieve lezersexcursie naar de vogelrots bij Den Helder
Speciaal voor Roots Vogelmagazine organiseert Landschap Noord-Holland een excursie naar het Balgzand en de vogelrots
Datum : zo 26 mei 2019.
Aanvang : 9:30 uur. Einde programma circa 15.00 uur.
Prijs : € 15.
Klik hier voor meer informatie en aanmelding. HELAAS: REEDS HELEMAAL VOLGEBOEKT!!
In het Vogelmagazine voorjaar 2019 staat een uitgebreid verhaal over de rots. Je kunt het nummer hier bestellen.
