De Brunssummerheide in Limburg is een bijzonder natuurgebied waar je in de herfst goed kunt wandelen. Met dit natuurommetje van Roots loop je over oeroud en zuiver zand én je passeert het brongebied van de Roode Beek.
Het is volop herfst op de Brunssummerheide, dat in de buurt ligt van Heerlen. Al bij de eerste stap straalt de herfst je tegemoet in alle mogelijke kleuren. In het bos strijden Amerikaanse eik, Amerikaanse vogelkers en Noorse esdoorn om de aandacht van de wandelaar. De kleuren steken krachtig af tegen de donkere naaldbomen.
Door het kleurenfeest vergeet je haast naar beneden te kijken. Naast het pad staan de verdorde resten van onder andere speerdistel, guldenroede, klit en vingerhoedskruid. Deze laatste is gemakkelijk te herkennen aan de grote, groene bladrozetten die de gehele winter groen blijven.
Oeroud zand op Brunssummerheide
Het bos eindigt abrupt en ineens ontvouwt zich een prachtig panorama over het heuvelachtige heidelandschap. Heide gedijt goed op het allerschraalste zand. Vrijwel overal in Nederland gebeurt dat op zand dat daar is neergelegd in de laatste ijstijd (11.500-116.000 jaar geleden).
Het zand van de Brunssummerheide is echter veel ouder en stamt uit het mioceen. In deze periode, grofweg 5 tot 23 miljoen jaar geleden, lag dit gebied namelijk aan de kust. De oude strandwallen vormen tegenwoordig de basis voor het gebied, een voor Nederland unieke situatie. Het witte zand is uitermate zuiver en bevat nauwelijks vervuilingen. Van dit zogenaamde zilverzand kan kwalitatief hoogwaardig glas gemaakt worden. Dit zilverzand werd en wordt dan ook veelvuldig rond de Brunssummerheide gewonnen.
De bron van de Roode Beek
De steile heuvels maken plaats voor een breed, komvormig dal; het brongebied van de Roode Beek. Tussen het gras zie je veenmos staan, een plantje dat met 1 millimeter per jaar tergend langzaam groeit en voor 90 procent uit water bestaat. Uit deze grote ‘spons’ en uit het stuifzand sijpelt doorlopend water; dit is de geboortegrond van de Roode Beek. Op sommige plekken bevat het opborrelende water wat ijzer, dat door de zuurstof meteen roest. Aan deze roestkleur dankt de beek zijn naam.
Wandel zelf over de Brunssummerheide
Natuurgebied de Brunssummerheide in Limburg wordt beheerd door Natuurmonumenten en vormt een groene oase tussen Brunssum, Heerlen en Landgraaf. Het startpunt van de bijna 6 kilometer tellende route ligt aan de Nieuwe Toeristenweg te Landgraaf bij een parkeerplaats met een informatiebord. Het startpunt is ook bereikbaar per openbaar vervoer, maar dan heb je wel een aanlooproute van bijna 2 kilometer. Volg vanaf het informatiebord de rode routemarkering (met de klok mee) of download onze gratis gps-track.
Nog 3 natuurrijke wandelroutes in Limburg
- Speur naar sporen van knagende bevers in het Bunderbos.
- De bosrijke Meinweg in Limburg staat garant voor talloze vogels, wroetende zwijnen en zonnende reptielen.
- Kalm kronkelt het beekje de Swalm door het Noord-Limburgse landschap naar de Maas. Aan zijn oevers is het goed toeven als wandelaars; dat vinden wilde zwijnen, dassen en ijsvogels ook.
Tekst en foto’s: Bob Luijks
