Blauw, geel, roze, alle tinten paars en wit. Heel veel wit. Stinsenplanten zijn de eerste bloeiers van het nieuwe jaar. Rond de Friese landhuizen Dekema State en Martenastate komen ze tussen januari en mei allemaal voorbij. Ontdek het met het 5,6 kilometer lange natuurommetje van Roots.
Bostulpen in bloei. Foto: Marcel van Kammen
Roots wandelt maandelijks een natuurommetje. Dat zijn korte natuurwandelingen van maximaal 6 kilometer. Deze maand bezoeken we de Friese landhuizen Dekema State en Martenastate. Die liggen respectievelijk in Jelsum en Koarnjum (Cornjum), een paar kilometer ten noorden van Leeuwarden. Bij de start van de wandeling begint het bloemenfeest al. Langs de oprijlaan van Dekema State lacht het vrolijke geel van bloeiende bostulpen onder de 200 jaar oude linden je tegemoet. De tulpjes kleuren wonderwel mooi bij de diepgele kozijnen van state en ophaalbrug.
Statusbloemen
De bostulp is een exoot hier in het noorden. Hij werd in vroeger eeuwen uit Sicilië en Sardinië geïmporteerd. Vermogende eigenaren van landhuizen (in Friesland: states of stinsen) haalden bijvoorbeeld ook winterakoniet, gevlekt longkruid, daslook, vingerhelmbloem, adderwortel en Italiaanse aronskelk vanuit Zuid-Europa om hun tuinen mee op te fleuren.
Al deze immigranten bij elkaar kennen we onder de noemer stinsenplanten. Ze zijn te vinden op beschutte en beschaduwde plaatsen, in de tuin van een buitenplaats of pastorie of op een kerkhof. En ze bloeien allemaal vroeg. Als de blaadjes aan de bomen nog maanden op zich laten wachten, steken de eerste stinsenplanten hun kopjes al boven de sneeuw uit.
Krokus bij Martenastate in Koarnjum. Foto: Marcel van Kammen
Let op: er gelden enkele voorwaarden bij dit natuurommetje. Dekemastate: toegang voor alleen de tuin is € 1,50. Zie dekemastate.nl voor openingstijden. Als, buiten de openingstijden van het huis, de hekken openstaan, is de tuin gratis toegankelijk. De tuin van Martenastate is altijd open.
Wil je zeker zijn dat de stinsenplanten bloeien als je dit natuurommetje wandelt? Op stinze-stiens.nl/stinzenflora-monitor-kalender vind je de actuele gegevens over planten die al (of bijna) in bloei staan.
Wandel dit natuurommetje
Heb je zin om zelf de stinsenplanten van Dekema State en Martenastate te ontdekken? De complete reportage inclusief routekaartje met 5 natuurhotspots vind je in het februarinummer van Roots. De gps-track van dit ommetje kun je hier gratis downloaden.
