Kempische landgoederen: door Brabants winterland

In het zuiden van Noord-Brabant vind je vijf Kempische landgoederen, samen goed voor ruim 40 km2 aaneengesloten natuur. Met deze nieuwe wandelroute van Roots verken je twee van deze landgoederen: Wellenseind en De Utrecht.

Een moderne variant van een Brabantse boerderij, met de naam Voor Anker, verwelkomt de bezoeker bij landgoed Wellenseind. Het landgoed werd rond 1915 gesticht door de rijke textielfamilie Van Puijenbroek, die in 1865 de bv Textielfabrieken H. van Puijenbroek oprichtte. Nog altijd is de familie actief in de textielindustrie, maar ze bezit ook een grote investeringsmaatschappij en is onder andere grootaandeelhouder van het Belgische uitgeefconcern Mediahuis. Het landgoed zelf is sinds 2000 in bezit van de familie Zeeman, die het voor het eerst openbaar toegankelijk maakte.

Reusel en Raamsloop

Een eeuw geleden waren de Kempen nog een woest en onontgonnen gebied, dat voornamelijk bestond uit heide, vennen en moerassen. Alleen de gronden langs de beken waren in cultuur gebracht. Verwacht daarbij geen grootschalig, intensief landbouwkundig gebruik, maar juist kleinschalige en bloemrijke hooilandjes. Het landgoed werd gesticht rond de beken de Reusel en de Raamsloop.

Het gebied ging op de schop voor de jacht en de houtproductie, waarbij de familie Van Puijenbroek ook bijzondere soorten aanplantte, zoals de inmiddels stokoude zilveresdoorns, mammoetboom, sparren en coniferen. Grote delen van de heide verdwenen en maakten plaats voor bos. Plekken die daarvoor te nat waren, werden voorzien van talrijke slootjes om het water af te voeren. De vrijkomende grond wierp men op dijkjes, waarop dan alsnog aanplant mogelijk was, het zogenaamde rabattensysteem.

Landgoed De Utrecht

Koning Winter zwaait al enkele dagen de scepter over het landschap. Alles is sprookjesachtig berijpt. Een buizerd staart roerloos voor zich uit vanaf een weidepaal, een torenvalk doet hetzelfde, maar dan vanaf een boompje midden in hetzelfde weiland. In de luwte van een rododendron scharrelt een roodborst. Deze Scandinavische wintergasten zijn allesbehalve schuw. Rustig doet het kleurrijke vogeltje een paar pasjes opzij om onder het wintergroene loof te verdwijnen.

Langs de beken liggen nog altijd kleinschalige graslandjes. Zo moeten grote delen van Brabant er ooit uitgezien hebben. Het gehele landgoed laat dan ook het complete Kempenlandschap van weleer zien. In het noorden van Wellenseind vloeien de twee beken samen en gaan dan verder door het leven als de Reusel. Ongemerkt stroomt het water landgoed De Utrecht binnen, dat maar liefst 25 km2 groot is.

Langs de Reusel groeit vooral loofbos, met onder andere beuken. Een paar laatste blaadjes geven nog kleur aan het winterbos, terwijl vinken de bodem afspeuren naar achtergebleven beukennootjes. Verder van de beek gaat het bos over in een monotoon naaldbos. Na het bos opent het landschap zich. Op een klein heuveltje staat een bankje en kijk je uit over het imposante ven Het Goor. Veel grootser wordt het uitzicht vanaf de 22 meter hoge D’n Flaestoren. Bovenop kun je goed zien dat het water op de vennen bevroren is, op enkele wakken na waar vogels samenhokken, zoals kleine zwanen en kleine zilverreigers.

Kempische landgoederen: wandel er ook

Heb je zin om de route alvast online te bekijken? Download dan ook gelijk de gratis gps-track van de 13,2 km tellende wandeling. Liever de wandelkaart op papier? Het extra dikke winternummer met deze wandelroute bestel je snel en eenvoudig online.

Meer wandelinspiratie

• Het is nog even herfst: dit zijn de 5 mooiste najaarsroutes.
• Er was eens een sprookjesbos… en je kunt er nog wandelen ook.
• Van De Groote Peel en De Maasduinen tot de Weerribben en Schiermonnikoog: de wandelgids van Roots voert je door de 21 nationale parken van Nederland.

Foto bovenaan: Bob Luijks