Wandelen Veluwe: de 9 mooiste natuurroutes

Uitgestrekte bossen, golvende heidevelden en avontuurlijke stuifzandgebieden; dat biedt wandelen op de Veluwe. In dit unieke natuurgebied kun je nog volop genieten van rust en ruimte. Ook spot je er nog redelijk eenvoudig herten en wilde zwijnen. Niet voor niets is de Veluwe een van de meest populaire wandelgebieden. Maar waar moet je zijn om de natuur optimaal te ervaren? Roots selecteert 9 mooie natuurroutes.

1. Hattem: wandelen op de rand van de Veluwe

Op de grens van de droge Veluwe en de natte IJsselvallei ligt Hanzestad Hattem. De wandelroute start in het hart van het schilderachtige stadje, maar al snel loop je via paadjes langs de stadsgracht Hattem uit en wandel je over historische paden langs kristalheldere bosbeken. Je passeert onder meer het oude vestingwerk Spaanse Graven en je doorkruist landgoed Molecaten. Het laatste stuk van de wandeling voert je langs de weidse uiterwaarden van de Hoenwaard en je loopt zelfs nog een stukje langs de IJssel. Let trouwens op de ijsvogel als je langs het Apeldoorns Kanaal wandelt.

Wandel zelf deze route van 12 kilometer en bekijk de route op de kaart.

Wandelaar op landgoed Molecaten bij Hattem op de Veluwe. Video: Daniël Mulder

2 Epe: Landgoed Tongeren

Wie wandelt op en rond Landgoed Tongeren bij het Gelderse Epe, loopt van berg naar dal en van droog zand naar nat grasland. De bossen en heidevelden van de Veluwe grenzen hier namelijk aan het Wisselse Veen. Op deze grensnatuur borrelt water omhoog.

Deze wandelroute grossiert in mooie uitzichtpunten en lanterfantplekken. Al na ruim een kilometer wandelen vanaf het startpunt arriveer je op het eerste uitzichtpunt, dat ligt op de top van een heuvel op 34 meter hoogte. De top biedt een bankje mét uitzicht. Je kijkt hier naar het Smidsveen met golvende heuvels vol struikheide. Hier en daar een ven, waar zonnedauw groeit en witte snavelbies. Ook mooi tijdens deze route is een lang vlonderpad met wederom mooie uitzichten.

Lees meer over Landgoed Tongeren. Bekijk ook alvast de routekaart of download direct de gratis gps-track.

3 Staverden: wandelen langs de Witte Pauwenburcht

Op de Veluwe ligt Landgoed Staverden, waar je wandelt langs het kasteel (ook bekend als Witte Pauwenburcht), de tuinen en het omringende landschap van beekjes, graslanden, heideveldjes en graanakkers. In 2012 is Staverden officieel uitgeroepen tot kleinste stad van de Benelux. Dat zit zo: een graaf bouwde hier in 1290 een burcht en op basis van grootse toekomstplannen werden stadsrechten verleend. Maar tot meer dan een kasteel, een grachtenstelsel en wat bijgebouwen is het nooit gekomen.

De 12 kilometer tellende wandelroute van Roots brengt je onder meer langs de Staverdense Beek. Dit is een van de weinige natuurlijke laaglandbeken in Nederland. Het kraakheldere water kabbelt er geruisloos over de goudgele zandbodem. Zeldzame vissoorten als beekprik, bermpje en rivierdonderpad leven hier en in het water groeien bijzondere planten als grote waterranonkel en waterbronkruid. Kijk op de oevers uit naar onder meer goudveil en dubbelloof.

4. Speulderbos: wandelen tussen dansende bomen

Het Speulderbos ligt bij het buurtschap Drie. En dat ligt weer in de buurt van het Veluwse Ermelo. Het gehuchtje Drie, een verzameling boerderijen met wat akkerland, is vooral bekend vanwege de sfeervolle horecagelegenheid Boshuis Drie. Al kort na de start passeer je het restaurant, dat beslist een tussenstop waard is.

Het mooie aan wandelen in het Speulderbos, dat voornamelijk uit beuken en eiken bestaat, is dat er een stille en schemerige sfeer heerst, die je ook vindt in oude kathedralen. Wat een magische sfeer hangt hier: gefilterd zonlicht, duizenden gele beukenblaadjes die na ieder windvlaag door de lucht dwarrelen en op de bosbodem liggen overal takken en stukken dood hout die weer zijn begroeid met paddenstoelen zoals tonderzwammen en gewone zwavelkop.

Lees meer over deze 14 kilometer lange wandelroute door het Speulderbos.

Het Speulderbos op de Veluwe wordt ook wel het bos met de dansende bomen genoemd. Een wandeling is hier dan ook een feest.

Veluwe: wildernis of mensennatuur?

De Veluwe – die zijn heuvels te danken heeft aan enorme gletsjers die zand en grind opstuwden – oogt als een redelijk ongerept natuurgebied waarin mensen een kleine rol spelen, maar het tegendeel is waar. De basis voor de huidige Veluwenatuur is gelegd door intensief grondgebruik van mensen. In de prehistorie was de Veluwe zelfs een van de meest dichtbevolkte gebieden van Nederland. Niet voor niets wordt het gebied wel omschreven als ‘de Randstad van de prehistorie’. Dat het levensverhaal van de Veluwe zo intrigerend is, komt ook omdat aan de flanken van het gebied zo veel is gebeurd. Denk aan de landgoederen aan de noordrand van de Veluwe, de beekjes en de watermolens, de stuwwallen in het zuiden en de invloed van het gebied op de naastgelegen IJsselvallei.

5 Kootwijkerzand: een Hollandse woestijn

Het Kootwijkerzand is de grootste actieve zandverstuiving in West-Europa. In alle jaargetijden is het een ruwe wildernis waar wind en stuivend zand heersen. Vanaf een twaalf meter hoge uitzichttoren aan de rand van het zand, kijk je helemaal naar het monumentale Radio Kootwijk, dat je onderweg ook passeert. Het zendstation is gebouwd rond 1920 om contact te onderhouden met toenmalig Nederlands-Indië. Het gebouw in art-decostijl, wordt ook wel de kathedraal genoemd.

Bekijk de route en download gratis de gps-track.

6 Dieren: betoverende bergbossen

‘De paaaaden op, de laaaanen in, vooruit, met ferme pas!’ Dit nostalgische wandelliedje is erg toepasselijk tijdens een wandeling door het Hof te Dieren, het landgoed waar de route het meeste doorheen loopt. De lanenstructuur met beuken en eiken, die de koninklijke familie in de 17e eeuw liet aanleggen op het landgoed, kun je nog altijd goed herkennen. Recht als een liniaal lopen de lanen. Omhoog en omlaag over de flanken van de stuwwal. Sprookjesachtig mooi, dat is de beste samenvatting van deze wandeling over de Zuid-Veluwe bij Dieren.

Heb je zin om zelf deze wandelroute bij Dieren te verkennen? Je vindt de wandelkaart en een gratis gps-track op onze website.

Wandelen Veluwe: nog 3 aanraders

• Traject 17 van het Roots Natuurpad biedt een op en top Veluwe-ervaring. Vanuit Heerde wandel je de Veluwe op met Oostenrijkse dennen en rode en groene beuken. Via landgoed Tongeren loop je via de Gortelse Berg naar Gortel.

• Wandelen in het nationale park Veluwezoom is altijd een goed idee. Deze route blijft net onder de 10 kilometer.

• De bossen rond Vaassen bieden meer dan doodstille beekjes en vredige heidevelden: je vindt er langs het wandelpad namelijk talloze grafheuvels. En als je dan ook nog de roep van de raaf hoort (luister maar eens hoe dat klinkt in onze podcast), dan is de mystieke sfeer compleet. De route is 14 kilometer.

Foto bovenaan: Melchert Meijer zu Schlochtern