Twintig jaar geleden was het nog strak boerenland. Nu kronkelt het Eelderdiepje door nat moeras met riet, roerdomp en zilverreiger. Op een steenworp afstand van Groningen liggen De Onlanden: natte natuur die nog natter gaat worden.
Het Eelderdiepje is ruggengraat en kransslagader van De Onlanden tegelijk. Ooit werd dit stroompje omgelegd en gekanaliseerd. Kaarsrecht en ingesnoerd stroomde het door eentonig grasland. Nu zie je vanaf de hoogzit, op een paar minuten van startpunt De Onlanderij, een moerasgebied met riet, pollen pitrus en dode bomen als rustpunt voor de vogels. Het Eelderdiepje kronkelt weer, het water heeft weer vrije toegang tot het Reitdiep, en verder naar Lauwersmeer en Waddenzee. En dan mag het ook nog eens overstromen wat het wil.
In natte tijden kan er onder aan de hoogzit zo een laag van tien centimeter water staan.
Spectaculaire gedaanteverwisseling
De gedaanteverwisseling van het laagveengebied ten zuidwesten van de stad Groningen is spectaculair. Nadat in 1998 veertig centimeter water in de straten van Groningen stond, is er flink doorgepakt om het gebied als natuur- en waterbergingsgebied in te richten.
Kleine bosjes, onregelmatige houtwallen, hobbelig grasland vol distels en kruiden, hoog en laag, nat en droog: 26 km2 ruig en open beekdallandschap. Door het water vast te houden, wordt het gebied steeds moerassiger.
De Onlanden omvatten het Leekstermeer en de Eelder- en Peizer Maden. Het gebied ligt ten westen van Eelderwolde, ten zuiden van de A7. Met de fiets sta je binnen 20 minuten op de Grote Markt, hartje Groningen
Praktisch & blauwborsten
Blauwborst.
In maart barst het voorjaar los in De Onlanden. In een wilgenbosje kun je een blauwborst zien balanceren op een twijgje of luister er naar de riedel van een veldleeuwerik.
Zin in dit 6,6 km tellende natuurommetje door De Onlanden? De digitale versie (plus gratis gps-track) vind je op de website van Wandelnet.
Zin in een ander ommetje?
- Over duinen en door dalen bij Bergen in Noord-Holland.
- In de bossen tussen Maarn en Doorn liggen de natuurterreinen Stameren en Hoog Moersbergen. Ze vormen de toppen van de Utrechtse Heuvelrug.
Foto’s: Marcel van Kammen
