Het is een klein mirakel: de Stippelberg in Noord-Brabant is een riant bosgebied met de omvang van ongeveer vijftienhonderd voetbalvelden waar (doordeweeks) bijna niemand wandelt. Het biedt veel: er is een landgoed met ruime lanen, een uitzichttoren én er leven veel reeën en dassen. Ontdek het natuurgebied zelf met deze wandelroute van Roots.
Het is een zonnige herfstochtend. Stilte zingt door het bos en rijp kleeft als kantkraagjes op gekleurd berkenblad. Toch zijn de wandelpaden uitgestorven in natuurgebied Stippelberg. Raadselachtig, want dit is toch een heus bos. En serieus groot ook. 10 km2 meet de Stippelberg, vergelijkbaar met grofweg vijftienhonderd voetbalvelden. En dan liggen er nog wat bossen omheen van andere terreineigenaren.
Toch levert een dag lang wandelen door het gebied slechts een handvol natuurwandelaars op. Zelfs op een mooie herfstzondag is het hier ontzettend rustig. Voor natuurliefhebbers is dat gunstig. Ellen Luijks, boswachter Communicatie & Beleven bij Natuurmonumenten, weet ook niet precies waarom dit Noord-Brabantse natuurgebied bij weinig mensen op de radar staat. “Het gebied wordt niet volop gepromoot, misschien speelt dat een rol. Zelfs op een mooie herfstzondag is het hier ontzettend rustig. Voor natuurliefhebbers is dat gunstig. Er leven hier bijvoorbeeld dassen en veel reeën. Een ree spotten is hier geen zeldzaamheid.” Op slechts enkele meters van het wandelpad wijst Luijks naar een boompje waar de bast van af is geschraapt. “En zie je deze kale plek op de bosbodem? Hier hebben twee reeën geslapen. Hoe ver is het van het wandelpad? Drie, vier meter?”
Overal zie je stippels
Natuurgebied de Stippelberg ligt ten noordoosten van Helmond, op de grens van Noord-Brabant en Noord-Limburg. Natuurmonumenten kocht het gebied in 1993. Bekijk je het op de kaart, dan ligt aan de onderkant de Nederheide, dat onderdeel is van de gemeentebossen van Gemert-Bakel. “Bovenaan grenst het terrein aan het Beestenveld en de Klotterpeel, die terreinen worden beheerd door Staatsbosbeheer”, vertelt Luijks. “Samen vormen de gebieden een van de grootste bosgebieden van Noord-Brabant.”
Deze heuveltjes zijn begroeide zandduinen die ‘stippels’ worden genoemd.
Waarom het gebied Stippelberg heet, wordt duidelijk wanneer je de verbindingsweg tussen De Rips en Milheeze oversteekt naar de westkant. Links en rechts van een slingerpad liggen overal kleine heuveltjes, begroeid met bomen. Alsof je langs miniatuurbergen wandelt. Luijks: “Lang geleden was hier geen bos. Het landschap bestond uit heide en stuivend zand. Dat zand vormde stuifduinen – stippels genoemd – die later zijn beplant met naaldbomen voor de productie van hout. Hier en daar zijn die stuifduinen weer blootgelegd, zo krijgen stekelbrem en struikheide weer ruimte om te groeien.”
Zin om deze wandelroute over de Stippelberg te lopen? Je vindt de route in onze wandelgids De mooiste BOSWANDELINGEN van Nederland. Daarin vind je ook nog 16 andere bijzondere boswandelingen.
Verstikkende schoonheid
De Stippelberg was tot 1993 een ‘fabrieksbos’. Het oogsten van hout was het hoofddoel. Natuurmonumenten vormt het bos nu stapsgewijs om tot een natuurbos. Luijks: “Omgevallen bomen blijven liggen voor insecten en paddenstoelen, en naaldbomen als grove den en Corsicaanse den worden deels gekapt zodat een gemend bos ontstaat.”
Die bosbouwhistorie voel je al wandelend ook. Naast slingerpaadjes en een gloednieuw vlonderpad zijn er ook kaarsrechte bospaden. Én brede beukenlanen, want in het bos ligt een landgoed verstopt, verpakt in het goud van de herfst. Het verklaart de rododendrons die her en der opduiken langs de paden. Het landhuis zelf, gebouwd in Engelse stijl, ligt verzonken tussen wat bomen, bijna onbereikbaar voor nieuwsgierige blikken.
De Amerikaanse eik kleurt fraai rood in de herfst.
In Noord-Amerika is de Amerikaanse rode eik niet alleen geliefd vanwege de rode bladeren in de herfst, ook het hout is gewild. Precies dat is de reden waarom deze boom in het verleden is aangeplant rond het landhuis. “Hoe mooi ze ook zijn in het najaar, toch proberen we de soort hier uit te dunnen”, zegt Luijks terwijl ze een enorm blad van deze boom van de grond raapt. “Voel maar hoe stevig het blad is, de inheemse insecten kunnen het blad niet verorberen en daardoor blijft het blad op de bosbodem liggen en verstikt het de bodem.” Ook is de biodiversiteit op een Amerikaanse eik veel lager dan bij een inheemse zomereik. Op een Amerikaanse eik vind je zo’n twintig soorten insecten, op een inheemse zomereik kun je zo’n vierhonderd soorten spotten.
Vlonderpad in natuurgebied de Stippelberg.
Vers vlonderpad
Langs goudgele Europese lariksen gaat de route; de lariks is de enige naaldboom in Nederland die in de herfst van groen naar geel kleurt en de naalden laat vallen. Langs een nieuw aangelegde poel gaat het, nauwelijks zichtbaar vanaf het wandelpad maar waar in de komende jaren zonnedauw en andere zeldzaamheden in alle rust kunnen groeien. Over een vers vlonderpad gaat het, slingerend tussen naaldbomen. Luijks: “Je vraagt je misschien af waarom het er ligt, maar in de winter staat hier gegarandeerd een laag water.” Langs graslandjes gaat het en langs rabatten, dat zijn walletjes langs geulen die werden gegraven om het water af te voeren. En langs akkers gaat het, die klaar en leeg zijn voor de winter. Erboven een wolk vogels in herfstnevelen. Onbegrijpelijk dat hier bijna niemand wandelt.
Wandel zelf deze route
Zin om over de Stippelberg te wandelen? Bekijk hier de routekaart en de gps-track. Klik hier voor een overzicht van alle wandelroutes van Roots.
LET OP: in de weekenden kan het druk zijn in sommige bosgebieden, kies daarom een doordeweekse dag om een Roots-route te lopen, dan is het bijna altijd rustig.
