In Meijendel, het grootste aaneengesloten duingebied van Zuid-Holland, wandel je langs duinmeren en vennen en door bossen, valleien en – uiteraard – duinen. Dankzij al die verschillende leefgebieden en de diversiteit aan flora en fauna staat Meijendel in de top tien van meest vogelrijke natuurgebieden van Nederland.
Tussen Hoek van Holland en Hillegom ligt het nationale park Hollandse Duinen. Onderdeel hiervan is Meijendel, ten westen van Wassenaar, dat als een geheime schatkist verscholen ligt achter oude, hoge duinen. Deze ochtend lijkt het gebied zijn geheimen niet te willen prijsgeven en hult het zijn valleien in nevel. De allereerste zonnestralen spelen met pasteltinten. Naarmate de zon hoger boven de horizon komt, kleurt Meijendel van perzikroze naar goudgeel. En dan, wanneer de zon in kracht toeneemt en de mist verdwijnt, kan de wandeling beginnen. Startpunt is bezoekerscentrum De Tapuit, waar deze ochtend een kleine bonte specht als een kleine klopkabouter driftig tegen een boomstam zit te hameren.
Rijke natuur
Vincent van der Spek is duinecoloog. Daarnaast is hij als fanatiek vogelaar vrijwilliger bij Dunea, de beheerder, en met Meijendel als zijn ‘achtertuin’ weet hij dan ook werkelijk alles over dit gebied. “De duinen vormen een zeldzaam, divers systeem. Ze bevinden zich op een smalle strook, niet meer dan een paar kilometer op het breedste punt, en bevatten verschillende zones: kaal zand bij zee, daarnaast een zeereep, dan een open zone met wat graslanden en natte valleien, vervolgens een zone met steeds meer struweel en uiteindelijk bos. Doordat het duingebied zoveel verschillende biotopen kent, komt meer dan 50 procent van alle flora en fauna van Nederland er voor.”
En zo schitteren de lieflijke, witte klokjes van het lelietje-van-dalen als kleine juweeltjes naast het bospad. Verderop, waar we de zone met bos achter ons hebben gelaten, bloeit een plant die net als het lelietje-van-dalen wat zoet ruikt. Het is de welriekende salomonszegel, die in de kalkrijke duinen algemeen voorkomt. Beide planten produceren nectar, wat bijen, zweefvliegen, hommels en vlinders aantrekt.
Vanwege al die verschillende zones met hun eigen gevarieerde vegetatie voelt een overvloed aan vogelsoorten zich thuis in Meijendel. In het gebied zijn in totaal 300 soorten waargenomen, waarvan circa 90 er jaarlijks broeden. Een grasmus, na de tjiftjaf en fitis de meest algemene broedvogel in Meijendel, zingt zijn vrolijke riedeltje.
Zingende nachtegalen
Nergens in Nederland komen zoveel nachtegalen voor als in Meijendel, al tientallen jaren lang circa 350 paartjes. De extensieve manier van begrazing door galloways, koniks en schapen, de hier en daar dichte begroeiing van struiken met een bodembedekking van brandnetel en braam en een rijk insectenleven: het beschermd duingebied biedt precies wat deze zangvogel (luister ook onze podcast hieronder) nodig heeft.
De geur van de zee
Uitkijkpunten langs het schelpenpad bieden zicht op een aantal duinmeren. Tafeleenden en krooneenden dobberen rustig op het oppervlak van het voorgezuiverde rivierwater dat hier langzaam in de bodem dringt, waar het zich vervolgens vermengt met regenwater. De groene putdeksels die je tijdens de wandeling ziet, behoren bij het pompsysteem waarmee Dunea het water oppompt alvorens het verder te zuiveren tot drinkwater.
Door de duinen meandert een lang zandpad richting het strand. Hier en daar glinstert een watertje als een spiegel, waar libellen dansen in de zonnestralen. Boven op de eerste duinenrij aangekomen fluistert zacht helmgras in de wind en wordt de tocht door het mulle zand beloond met de geur van de zee. Over het strand bereiken we de duinopgang, de eeuwige dans tussen land en water achter ons latend.
Maak zelf een wandeling door duingebied Meijendel
De 11,1 km lange wandeling door Meijendel start op de parkeerplaats bij bezoekerscentrum Dunea, De Tapuit, Meijendelseweg 40-42 in Wassenaar. De complete reportage (met wandelkaart en routebeschrijving) vind je in de Roots van juni. Wil je weten hoe de route loopt? Bekijk alvast de route op de kaart en download de gps-track.
Tekst en foto’s: Lia van Looij
