De provincie Drenthe prijst het Holtingerveld aan als oerlandschap, gekneed door oorlog en ijs. Verken dit uitgestrekte gebied en struin over prehistorische stuifduinen en de Havelterberg met deze wandelroute van Roots.
Het is een van de grotere natuurgebieden in Drenthe, maar je kunt er zonder het op te merken aan voorbijgaan. Alleen een helling in de weg tussen Havelte en Frederiksoord verraadt dat Moeder Natuur er boetseerde aan een ijstijdprojectje, meer wordt de passant niet gegund. Bosschages langs de Van Helomaweg schermen haar fraaie werkstuk af, slechts degene die uit nieuwsgierigheid stopt zal worden beloond.
Sla in dat geval ter hoogte van theehuis ’t Hunebed af, volg de Hunebeddenweg en een berkenbosje later sta je op een uitgestrekte hei. Het Holtingerveld, achter de horizon liggen de boerderijen van Holtinge waar vroeger het vee werd gehouden dat in de omliggende natuur werd geweid. Maar het is niet zozeer het veld dat opvalt – daar zijn er in Drenthe meer van. Nee, het is de Havelterberg die landschapsbepalend ligt te zijn met zijn twintig hoogtemeters.
Goudhaantje op jacht
Een smal pad slingert weg van de hunebedden, de hei op. Dat klinkt meer open dan het is, jonge boompjes versperren vooralsnog het uitzicht. Werk aan de winkel voor de plaatselijke schaapskudde zou je denken, ware het niet dat een geleidelijke overgang van bos naar open terrein een gunstig leefgebied voor bijvoorbeeld dagvlinders en motten is. Zij profiteren van de diverse vegetatie waar allerlei waardplanten groeien en die ook luwte biedt. Op de insecten komt dan weer een vogel als de nachtzwaluw af, tijdens een mooie zomeravond maak je op dit pad goede kans op een waarneming.
Een goudhaantje demonstreert dat er ook nu wat te halen valt en plukt een wintermug uit de lucht om daarna weer verder te gaan met zijn standaard manier van foerageren tussen de naalden van een wat oudere grove den. Verbazingwekkend dat zo’n miniatuurvogeltje de novemberkou doorstaat, zeker nu het al wat nachten stevig heeft gevroren. Hoe dan ook, het maakt dat berken er geel als maïskolven bij staan. Solitair op het open veld staan enkele fraai uitgestoelde zomereiken, ook in herfsttooi maar meer ingetogen. Onder de bomen zoeken reeds gevallen eikenbladeren hun weg in een labyrint van pollen pijpenstrootje.
Speelbal van poolwind
De Havelterberg is bepaald niet de enige rimpeling in het terrein, het Holtingerveld grossiert in hoogteverschillen. Vergeet het clichébeeld van een uitgestrekte hei, dit is een complex landschap, maar simpel gesteld een oud duingebied. Door de wind gevormd tijdens de laatste ijstijd, toen er door kou en droogte weinig begroeiing was en de zandbodem speelbal was van heersende poolwinden.
Een ijstijd eerder was veel zand aangevoerd door gletsjers. Mensen verschenen pas toen het klimaat milder werd en een toendravegetatie bejaagbaar wild zoals rendieren aantrok. De klapekster die op een hoog gelegen zandrug naast een ven – met de naam Meeuwenkolonie – op de uitkijk zit kent deze grazers als buren in zijn broedgebied, wintergast als hij is. Vijf aalscholvers peddelen over het water en duiken zo nu en dan tegelijk onder. Op de golfjes die ze daarbij veroorzaken weerspiegelen herfstkleuren van bomen langs de oever. Ja, deze Drentse herfstroute is heerlijk. Bekijk hier de route en download de gps-track.
Meer natuurwandelen met Roots
- Precies in het centrum van Nederland staat een ware piramide, ruim 200 jaar geleden gebouwd door het Frans-Bataafse leger. Na het vertrek van de Fransen werden er volop bomen aangeplant en nu wandelt Roots-journalist Lia van Looij er door een kleurrijk herfstbos, waar je kunt hink-stap-springen over de vele paddenstoelen. Lees verder.
- Bekijk het overzicht van de mooiste wandelroutes in Drenthe.
Foto’s: Niels Kooyman
