Zalk is een dommelend dorpje langs de IJssel. In de uiterwaarden rond het Overijsselse plaatsje ligt een laarzenpad dat het Zalkerbos doorkruist, een restant hardhoutooibos dat zeldzaam is in Nederland.
Het heldere geluid van een bel zwerft af en toe door het rivierlandschap rond Zalk. Halverwege de route (Roots volgt het laarzenpad rond Zalk) wordt duidelijk dat het geluid hoort bij het Zalkerveer, dat fietsers en wandelaars heen en weer brengt over de IJssel tussen Zalk en het buurtschap Veecaten. Wie wil oversteken luidt de bel en over later komt het voetveer je ophalen. De oversteek is de moeite waard: al is het maar om even op het terras – met rivieruitzicht – van Theehuis Zalkerveer neer te strijken.
Zalk, dat is gelegen ten westen van Zwolle, is een dommelend dorpje met ruim vijfhonderd inwoners. Het Laarzenpad Zalk is een en al onthaasting. Een flink stuk van het pad voert je door de uiterwaarden van de IJssel. In de nazomer struin je hier langs onder meer teunisbloemen en boerenwormkruid.
De geboorte van de IJssel
Rivier de IJssel is 127 kilometer lang en is al eeuwenlang een zijtak van de rivier de Rijn. De IJssel begint bij Westervoort en mondt uit in het Ketelmeer. Wanneer de IJssel precies is ontstaan is lastig te dateren, maar uit het onderzoek (2009) Zand in banen: zanddieptekaarten van het Rivierengebied en het IJsseldal in de provincies Gelderland en Overijssel lijkt een datering van rond 550 na Christus het meest plausibel. De Rijn kreeg toen te maken met een plotselinge stijging van het waterpeil en brak door een zandrug heen, waardoor de waterstromen wijzigden. Sindsdien stroomt de IJssel noordwaarts, langs onder meer Deventer, Zutphen, Zwolle en ook Zalk.
Zalkerbos: groen erfgoed
Net voor het voetveer verschijnt er ineens een levend schilderij in beeld. Koeien liggen loom op een strandje langs de rivier. De bekende IJsselschilder Jan Voerman schilderde verschillende van zulke taferelen. ‘Rusten IJsselvee’, ‘Vee aan de IJssel’ of ‘IJsselgezicht met koeien’, het is een greep uit zijn werk en je ziet het hier in levenden lijve.
Na de kunsthistorie volgt natuurhistorie, want het Zalkerbos dient zich aan. Voor het jaar 1200 was dit bos al in bezit van de heren van Buckhorst (het kasteel ten zuiden van Zalk is inmiddels verdwenen) die gecontroleerd hout oogstten uit het bos. Omdat deze uiterwaard pas laat is ontgonnen tot weiland bleef een deel van het bos bewaard, net name op de zandige delen waar vooral iepen en essen groeien. Om het nu oerbos te noemen gaat wat ver, maar de bosbodem is nooit overhoopgehaald. Het is een fraai restant hardhoutooibos dat je nog weinig vindt en je kunt het gerust een snipper levend erfgoed noemen.
Wandel zelf door het Zalkerbos
Het Zalkerbos ligt ten noorden van het Overijsselse dorpje Zalk. Roots wandelde er de 5,5 kilometer lange ‘Noordroute’ van het Laarzenpad Zalk. Startpunt is het Kerkplein bij het infopaneel ‘Startpunt Zalk’ bij restaurant De Oase. Hier staat ook een kastje met routefolders van het betreffende laarzenpad. Deze folder biedt weinig route-informatie: in de Roots van september vind je daarom een compacte routebeschrijving en meer praktische informatie. Wandel je liever digitaal? Bekijk alvast de routekaart en download onze gps-track van de route.
Meer wandelinspiratie
- In september hoor je in het Weerterbos oergeluiden door het bos galmen: de edelhertbronst is begonnen. Verken het gebied met de nieuwste wandelroute van Roots.
- In Nederland zijn er momenteel 9 wolvenroedels. Volgens recent onderzoek van Wageningen University & Research kan dat aantal groeien naar 23 tot 56 roedels. De kans op een ontmoeting met de wolf neemt dus toe. Wat doe je wanneer een wolf je pad kruist?
Foto’s: Daniël Mulder
