Fotograferen van vogels in silhouet werkt het mooist als er nog geen bladeren aan de bomen zitten. Roots Natuurfotowedstrijd 2021 prijswinnaar Pepijn van Diggelen houdt zich in de winter graag bezig met deze vorm van fotografie.
“Ik houd van kleur in mijn natuurfotografie. Er zijn zoveel mooie kleuren in de natuur die echt meerwaarde kunnen geven aan een foto, wat dat betreft is zwartwitfotografie voor mij een beetje een tweederangs fotogenre. Echter, soms zijn de omstandigheden gewoon niet optimaal voor een kleurenbeeld en dan schakel ik vaak over naar zwartwit.
Meestal zijn de minst ideale omstandigheden voor kleurenfotografie de beste omstandigheden voor zwartwit fotografie en dat maakt het een handige optie om op terug te vallen. De ideale omstandigheden voor zwartwit zijn felle zon of juist een grijze, bewolkte dag. In beide gevallen zijn de kleuren vaak flets of nietszeggend. Zwartwit geeft dan een prima uitweg om toch een krachtig beeld te maken. Zelf vind ik zwartwit het mooist als het ook echt zwartwit is en er geen grijstinten aanwezig zijn. Hoe kun je dat het beste doen? Het makkelijkste is om in het veld al een zo puur mogelijk zwartwit beeld te schiete. Maar je kunt natuurlijk ook in de nabewerking het contrast nog verhogen.
kraai
Vogelsilhouetten
In het veld is het als eerste van belang om een mooi onderwerp te vinden voor een puur zwartwit beeld, meestal is dit een interessant silhouet. Ik vind vogelsilhouetten altijd fascinerend, dus meestal ga ik op zoek naar vogels in een mooie boom. De takken van een boom kunnen zeker bijdragen aan de compositie door bijvoorbeeld een kader te vormen of lege ruimte op te vullen. Vervolgens is contrast het sleutelwoord. Echt zwartwit is eigenlijk alleen mogelijk als je met fel tegenlicht schiet, waarbij er dus een silhouet ontstaat. Het contrast is dan maximaal: het onderwerp is nog steeds helemaal donker terwijl de lucht al overbelicht is. Het resultaat is een foto die al bijna puur zwartwit is, maar toch hier en daar nog wat kleur kan bevatten. Natuurlijk is het niet altijd mogelijk om meteen al een puur zwartwit beeld te maken in het veld, toch probeer ik meteen een zo’n groot mogelijk contrast vast te leggen als beginpunt voor de nabewerking.
aalscholver
koolmees
Nabewerking
In de nabewerking begin ik eerst met de kleurenfoto om te zetten in zwartwit. Ik schiet altijd alleen maar kleurenbeelden in het veld, het is immers makkelijker om van een kleurenbeeld een zwartwit foto te maken dan andersom… Na deze conversie naar zwartwit is het bewerken tot een puur zwartwit beeld niet meer zo moeilijk. Meestal is het genoeg om het schuifje van de ‘zwarte tinten’ helemaal naar -100 te zetten waardoor alle donkere tinten zwart worden. Vervolgens hoeft het schuifje van ‘hooglichten’ alleen nog naar +100 om alle lichte tinten wit te maken (de preciese handeling om alles zwart en wit te maken hangt ook af van het fotoprogramma dat je gebruikt).
Het resultaat is een puur zwartwit beeld waar ik doorgaans heel tevreden mee ben. En ben ik achteraf blij dat ik toch ook in het slechtere “kleuren-weer” mijn camera heb opgepakt. Zeker in december tot februari is er weinig kleur in de natuur en zijn de silhouetten van de bladloze bomen ook nog eens op hun mooist! Wat dat betreft is de winter dus de ideale tijd voor het fotograferen van vogels in silhouet. Zo is zwartwit fotografie voor mij een “tweederangs” fotogenre dat best af en toe ook eens op plek één mag staan!”
koekoek
Tips
- Zet eerst je kleurenfoto om naar zwartwit en ga vervolgens aan de slag met de contrasten. Als je de foto niet eerst omzet naar zwartwit kun je “vreemde” kleurzwemen overhouden.
- Om een inschatting te maken of een situatie zich goed leent voor silhouetfotografie kun je je ogen een beetje dichtknijpen, dan verhoog je het contrast en zie je al een beetje het mogelijke eindresultaat.
Meer lezen over zwartwitfotografie.
In de schitterende Roots Special Natuurfotografie vind je nog veel meer handige tips en inspiratie. Bestel hem nu voor €7,95 in onze webshop, Je betaalt geen verzendkosten in Nederland als je de code GRATIS gebruikt.
